Project Description
In 1988 nam de gemeente Velsen het initiatief om op net terrein van de voormalige werf van Gemeen-tewerken en het daaraan grenzende terrein van de Korthals Lakfabriek woningen te realiseren voor enkele speciale doelgroepen zoals ouderen, gehandicapten en jongeren. Op loopafstand van het winkel- centrum van Umuiden in de Lange Nieuwstraat was het project speciaal voor de ouderen en gehandicapten buitengewoon geschikt. Bij het initiatief sprak de gemeente uitdrukkelijk de wens uit er in stedebouwkundig en architectonisch opzicht een bijzonder project van te maken. Het Gemeentelijk Woningbedrijf trad op als opdrachtgever en financierde uit de algemene bedrijfsreserve het project zodanig dat de huren op woningwetniveau konden worden gehandhaafd. Nu het plan is gerealiseerd kun je zeggen dat het zich op natuurlijke wijze genesteld heeft in z’n omgeving. Het regelmatige patroon van oost- west straten tussen de Velserduin- weg en de Tuindersstraat op vaste afstanden van 60 a 70 meter is gecompleteerd met een nieuwe oost-west-straat dwars door het plangebied.
Deze straat sluit aan de westzijde aan op de Rijnstraat en lijkt al veel langer deel te hebben uitgemaakt van het bestaande stratenpatroon. Ook de nieuwe bebouwing sluit zich waar mogelijk aan bij de bestaande omgeving. Aan de Tuindersstraat wordt de tweelaagse bebouwing voortgezet inclusief de dakoverstekken. Bij het Tuindershofje gaat de bebouwing eenzijdig de hoek om, en vormt na een gebogen pleintje de toegang tot een woongebouw. Het woongebouw van bijna 100 meter lang en 55 meter breed zou je kunnen beschouwen als een gebouw, laag aan beide zijden om de overgang naar de bestaande bebouwing te vergemakkelijken en ruim vier lagen hoog in het midden. Uit het midden van dit lichtgebo- gen gebouw is langs de oost-west- as een grote ruimte gesneden van circa 90 meter lang en circa 30 meter breed. Door deze ruimte iets asymme-trisch uit te snijden ontstaat aan de zuidzijde ruimte voor gestapelde woningen (2 woningen in ruim 3 lagen) en aan de noordzijde met een lagere voorgevel van ruim twee bouwlagen plek voor eengezins-woningen met een voortuintje op de zonzijde. In het midden zoeken de gebogen daken elkaar op en vormen de ruim vier verdieping- hoge toegangspoorten tot de binnenruimte. De gestapelde woningen aan de zuidzijde hebben tuin en dakterras op het zuiden en zijn zo ontworpen dat inkijk in elkaars buitenruimte zeer beperkt is. Ook inkijk in de nabijgelegen bestaande tuinen is door de opstelling van de bergingen tot een minimum beperkt. De woningen met de ingang op de begane grond zijn vierkamerwo-ningen. Door naast de woonkamer en keuken ook een grote slaapkamer en badkamer op de begane grond te situeren zijn deze woningen geschikt voor minder valide mensen. Op de eerste verdieping bevinden zich nog een tweetal kamers. De bovenwoningen zijn paarsgewijs bereikbaar met een eigen buitentrap en bevatten een woonkamer en keuken op de eerste verdieping en twee slaapkamers op de tweede verdieping. De woningen aan de noordzijde van de binnenruimte bevinden zich op iets grotere afstand van de straat zodat daar ruimte is voor een extra op de zon gelegen tuin. De woningen in de poorten bestaan uit een drie-kamerwoning op de begane grond en een drie- en vier-kamerwoning daarboven, die beide hun voordeur hebben op de eerste verdieping. In het meest publieke deel van de ‘poorten’ bevinden zich de toegangstrappen en de ber gingen. Slanke stalen kolommen maken het mogelijk iets van het grote volume prijs te geven aan de publieke ruimte en de entree te begeleiden. Het grote aluminium dak verbindt door z’n kromming en grote overstekken het totaal en bevestigt de eenheid. In detaillering wordt steeds eerst het geheel gediend en pas in tweede instantie de woning zelf-Maatvoering van entrees, spatiering van ramen, rollagen, plinten, dakoverstekken, entreetrappen en dergelijke zijn eerst onderdeel van het ‘gebouw’ en pas daarna van de afzonderlijke woningen. Vooral nu achter de eigen voordeur in isolement de wereld gekend kan worden lijkt het extra belangrijk daarbuiten iets van samenhang of misschien wel saamhorigheid vorm te geven.■
Architect: prof. ir. Hans Ruijssenaars
Opdrachtgever: Gemeentelijk woningbedrijf Velsen
Constructeur: Adviserend ingenieursbureau Ruppert bv
Hoofdaannemer: Panagro bv
Opdracht: 1988
Bouwjaar: 1991-1992
Bruto oppervlak: 3.050 m2
77 sociale huurwoningen
1 gemeentelijke ruimte
Fotografie: Jan Derwig †
Werknummer: 8846
Projectmedewerkers: Victor Boerma, Eric Meisner, Joep Damstra.